Đá Quý
Đá hổ phách (amber) – Hãy đọc ngay bài này trước khi bạn có ý định mua!
Th8
Đá hổ phách (Amber) là cái tên không còn xa lạ đối với mọi người nhất là những nhà sưu tầm đá quý. Tuy rất phổ biến trên thị trường nhưng tới 80% trong số đó là hàng giả hoặc đã qua xử lý. Bài viết sau đây Vòng đá 5A sẽ giới thiệu chi tiết những nội dụng mà độc giả nên đọc trước khi mua những sản phẩm được làm từ loại đá này.
Đá hổ phách (amber) là gì ?
Hổ phách là nhựa hóa thạch của một loài thông có tên khoa học là Pinus succinifera được hình thành chủ yếu trong kỷ Eocen cách ngày nay khoảng 50 triệu năm. Hổ phách thường tạo thành ở dạng giọt hoặc dạng cục với kích thước khác nhau, trọng lượng nhiều khi từ vài kg đến hàng chục kg.
Bên trong hổ phách thường chứa các bao thể dạng bọt khí, các khe nứt hoặc các riềm do ứng suất. Người ta có thể loại bỏ các bọt khí hoặc các chất lỏng bên trong hổ phách bằng cách đun sôi chúng trong dầu hạt nho. Các loại bao thể cũng hay gặp là các bao thể côn trùng, lá, vỏ cây hoặc nhiều khi là các khoáng vật pyrit.
Hổ phách rất nhạy cảm với axit, các chất ăn mòn hoặc thậm chí là cả dầu hỏa, rượu và nước hoa. Hổ phách có thể biến dạng hoặc cháy khi đốt bằng que diêm và tỏa ra mùi thơm dịu. Ngoài ra chúng còn có khả năng tích điện khi có ma sát.
Nguồn gốc và tính chất của hổ phách
| Đá hổ phách | Amber |
| Thành phần hóa học | C10H15O (79% carbon, 10% hydro và 11% oxi). Ngoài ra đôi khi còn chứa 1 lượng nhỏ H2S |
| Màu sắc | Màu vàng, vàng mật ong, nâu, đỏ nhạt, trắng, đen, màu xanh lục (hiếm) và màu xanh lam (hiếm). |
| Độ cứng Mohs | 2-2,5/10 |
| Phân bổ | Kaliningrad (Nga), các nước vùng Balitic, Sicily (Italia), Rumani, Trung Quốc, cộng hòa Dominica, Canada, Mexico, Myanmar và Hoa Kỳ. |
Quá trình hình thành đá hổ phách
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành hổ phách từ nhựa cây và đó được gọi là quá trình hóa hổ phách. Thành phần của nhựa cây rất phức tạp, chúng thường chứa nhiều chất dầu, axit, thành phần rượu và các chất hương thơm (như trầm hương …).
Khi nhựa cây tiết ra khỏi thân cây, đầu tiên chúng bị đông cứng lại. Sau đó các chất nhựa này trải qua quá trình polymer hóa, khi đó các phân tử hữu cơ này liên kết với nhau giống như các phản ứng trùng hợp tạo thành các mạch phân tử lớn hơn, sản phẩm ở giai đoạn này được gọi là copal. Copal sau đó được chôn vùi vào đất hoặc các trầm tích trong một thời gian dài (hàng triệu năm), trong quá trình đó copal tiếp tục bị polymer hóa và các hợp chất linh động còn sót lại như rượu, axit, tinh dầu tiếp tục bị giải phóng hoàn toàn và chúng trở thành trơ như đá, khi đó được gọi là hổ phách (amber).
Các nhà khoa học cho rằng thời gian để biến nhựa cây đến hổ phách thực thụ thường diễn ra trong khoảng từ 2-10 triệu năm và nó phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như trầm tích nới chúng bị chôn vùi, các quá trình địa chất diễn ra sau đó…
Tác dụng của đá hổ phách*
Ngoài giá trị trang sức và làm đẹp ít ai biết rằng hổ phách có giá trị rất lớn trong các lĩnh vực y học và cuộc sống.
Hypocrat (460-377BC) một bậc thầy về y học cổ đại đã mô tả các tác dụng của hổ phách và được các nhà y học cổ đại sử dụng từ xa xưa. Hổ phách được sử dụng để chữa trị nhiều loại bệnh trong đó có các bệnh như mất trí, bệnh điên. Bột hổ phách hòa với mật ong chữa được các bệnh viêm họng, các bệnh về tai, mắt, các chứng bệnh về dạ dày.
Trong các nhà thờ thiên chúa giáo, bột hổ phách được dùng để đốt và làm sạch không khí trong các buổi cầu kinh và tập trung đông người. Người ta cũng có thể dùng bột hổ phách đốt cháy để xông và tẩy uế các khu vực nhiễm bệnh như trong bệnh viện hoặc các khu vực nhiễm bẩn.
Phụ nữ ở Nga mới sinh nở thường đeo các chuỗi hổ phách cho mình và con nhỏ để tránh nhiễm bệnh ở giai đoạn mới sinh. Người Đức thường đeo cho trẻ em mới sinh ở giai đoạn mọc răng các chuỗi hổ phách để cho răng mọc nhanh hơn và trẻ em không bị đau trong quá trình mọc răng.
Khoa học hiện đại ngày nay sử dụng hổ phách trong nhiều lĩnh vực, thực phẩm, đồ uống, làm đẹp… Bột hổ phách được trộn với kem dưỡng da giúp làm sáng da, hạn chế việc phát triển nếp nhăn… Dùng các miếng hổ phách để làm dụng cụ massage giúp tăng lưu thông máu, thúc đẩy hệ tuần hoàn,…
*Đoạn viết trên chỉ mang tính chất tham khảo.
Cách phân biệt hổ phách thật và giả
Hổ phách thường được làm giả bằng copal, các loại nhựa tổng hợp hoặc thậm chí là thủy tinh. Ambroid là thuật ngữ chỉ loại hổ phách xử lý trông giống như hổ phách tự nhiên được làm bằng cách lấy các mảnh, hạt hổ phách có kích thước nhỏ nung ở nhiệt độ khoảng 140-250oC, áp suất khoảng 3000at. Khi đó chúng sẽ kết lại thành một khối và trông rất giống với hổ phách tự nhiên.
Hổ phách dễ bị nhầm lẫn với citrin (thạch anh vàng),đá fluorit, đá hoa onyx, sphalerit, nhựa bakelit, nhựa celuloid và copal. Để phân biệt với các loại đá tự nhiên thì tương đối đơn giản, có thể dựa vào tỷ trọng riêng, độ dẫn nhiệt, màu sắc… là những yếu tố có thể cảm nhận được khi cầm mẫu vật. Tuy nhiên để phân biệt hổ phách với copal, nhựa bakelit hay nhựa celuloid đòi hỏi phải có kinh nghiệm, xem xét tỉ mỉ và cẩn trọng.
Các yếu tố cần xem xét là:
- Tỷ trọng của mẫu vật: Hổ phách thường nổi trong nước muối loãng trong khi đó các loại khác thường chìm.
- Phản ứng với nhiệt: Hổ phách thường bị chảy mềm trong khi đó các loại khác thường dễ bị cháy. Và mùi hương tỏa ra là khác nhau.
- Độ cứng: Hổ phách thường cứng hơn so với các loại nhựa làm giả hổ phách.
Đặc điểm bên trong cũng là một dấu hiệu khi ta thấy chúng chứa các bao thể côn trùng hoặc tạp chất của tự nhiên. Ngoài ra nếu bạn không thể chắc chắn thì có thể mang mẫu vật đi kiểm định tại các viện nghiên cứu đá quý.
Qua bài viết trên hy vọng sẽ giúp độc giả hiểu thêm phần nào về đá hổ phách (amber) và qua đó sẽ chọn cho mình được chiếc vòng ưng ý nhất. Độc giả có thể tham khảo vòng hổ phách cho bé tại https://vongda5a.com.
